Vàng từ lâu đã được xem như một kênh đầu tư an toàn, bền vững và là công cụ bảo toàn tài sản hữu hiệu. Tuy nhiên, giá vàng luôn biến động không ngừng, chịu sự chi phối của nhiều nhân tố. Bạn có tò mò về những yếu tố nào đang điều khiển giá vàng không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu 10 yếu tố có tác động mạnh mẽ nhất đến giá kim loại quý!
Làm rõ 10 yếu tố tác động giá vàng
Dù được mệnh danh là kênh trú ẩn an toàn, giá vàng vẫn chịu tác động từ nhiều yếu tố khác nhau trên thị trường tài chính toàn cầu. Nắm bắt và phân tích đúng các yếu tố tác động giá vàng sẽ giúp bạn đầu tư đúng đắn, tối ưu hóa lợi nhuận và kiểm soát rủi ro.
Tình hình kinh tế – chính trị thế giới
Sự ổn định của môi trường kinh tế, chính trị toàn cầu là một trong những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến giá vàng. Những biến động địa chính trị như xung đột, khủng hoảng ở một quốc gia hay khu vực sẽ khiến các nhà đầu tư tìm đến vàng như một nơi “trú ẩn an toàn” để bảo toàn tài sản. Khi tình hình trở nên căng thẳng, nhu cầu nắm giữ vàng thường tăng cao và đẩy giá kim loại quý này đi lên.
Ngược lại, khi kinh tế thế giới phát triển ổn định, nhà đầu tư sẽ chuyển sang các kênh sinh lời khác như chứng khoán, trái phiếu,… Lúc này, giá vàng sẽ trở nên kém hấp dẫn và có xu hướng giảm xuống.
Tác động từ chính sách tiền tệ của các NHTW lớn
Các chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương những nước phát triển, đặc biệt là Fed, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến diễn biến của giá vàng. Lãi suất thấp và các chương trình nới lỏng định lượng (QE) sẽ giúp hạ giá đồng USD, khiến vàng (và nhiều hàng hoá khác) trở nên hấp dẫn hơn.
Ngược lại, tín hiệu thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất sẽ hỗ trợ đồng USD và gây áp lực lên giá vàng. Thời gian qua, Fed duy trì đường lối tiền tệ ôn hoà, tốc độ tăng lãi suất chậm hơn so với kỳ vọng do lo ngại suy thoái. Đây là yếu tố tích cực cho giá vàng dù đồng USD cũng đang ở mức cao.
Tuy nhiên, xu hướng chính sách tiền tệ trong dài hạn của Fed (và nhiều NHTW khác) được đánh giá sẽ “hawkish” hơn (theo hướng thắt chặt) khi lạm phát chưa có dấu hiệu chững lại. Đây sẽ là thách thức cho đà tăng của giá kim loại quý năm tới.
Lạm phát
Lạm phát và giá vàng luôn có mối liên hệ mật thiết trong thế giới tài chính. Khi lạm phát gia tăng, sức mua của tiền tệ suy giảm, khiến các nhà đầu tư và người dân tìm đến vàng như một công cụ bảo toàn giá trị đáng tin cậy.
Vàng từ lâu đã khẳng định vai trò là lá chắn hiệu quả trước sóng gió lạm phát. Lịch sử cho thấy trong những giai đoạn lạm phát cao, giá vàng thường tăng mạnh, giúp người nắm giữ bảo vệ được tài sản. Điều này được minh chứng qua các cuộc khủng hoảng lạm phát lớn tại Mỹ thập niên 1970, hay gần đây là làn sóng lạm phát toàn cầu 2022-2023.
Nhu cầu đầu tư và tiêu dùng vàng trên toàn cầu
Nhu cầu đầu tư và tiêu dùng vàng trên toàn cầu là yếu tố quan trọng quyết định giá vàng. Vàng không chỉ đơn thuần là kênh đầu tư trú ẩn an toàn, mà còn đóng vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực.
Trong công nghiệp, vàng được sử dụng rộng rãi cho sản xuất linh kiện điện tử, thiết bị y tế và công nghệ cao do đặc tính dẫn điện và chống ăn mòn tuyệt vời. Ngành trang sức và mỹ nghệ tiêu thụ một lượng lớn vàng, đặc biệt tại các thị trường châu Á.
Trung Quốc và Ấn Độ là hai thị trường tiêu thụ vàng lớn nhất thế giới, chiếm hơn 50% nhu cầu toàn cầu. Tại đây, vàng không chỉ là tài sản đầu tư mà còn gắn liền với văn hóa và tín ngưỡng. Các dịp lễ hội truyền thống như Tết Nguyên đán (Trung Quốc) hay mùa cưới (Ấn Độ) thường thúc đẩy nhu cầu vàng tăng mạnh, tác động trực tiếp đến giá.
Khi kinh tế các nước này tăng trưởng tốt, thu nhập người dân cải thiện, nhu cầu vàng càng gia tăng, đẩy giá lên cao.
Biến động của thị trường USD
Vàng và đồng bạc xanh Mỹ có mối tương quan nghịch chiều. Khi đồng USD mạnh lên, giá vàng thường sẽ giảm và ngược lại. Hầu hết các hợp đồng mua bán vàng trên thế giới đều dùng đồng USD làm đơn vị thanh toán. Do đó, sự biến động của thị trường ngoại hối nói chung và USD nói riêng sẽ tạo tác động rất lớn đến biến động giá của kim loại quý.
Hiện tại, chỉ số US Dollar Index (DXY) đang dao động quanh ngưỡng 106 điểm sau một thời gian dài neo ở đỉnh 20 năm. Mức giảm gần đây của đồng bạc xanh là yếu tố “trợ lực” quan trọng cho giá vàng phục hồi và tăng khá mạnh trong nửa cuối năm 2024. Tuy nhiên, trên dài hạn, DXY được dự báo sẽ còn nhiều biến động do ảnh hưởng của chính sách tiền tệ từ Fed.
Biến động giá dầu và các nhóm hàng hoá khác
Biến động của thị trường năng lượng, đặc biệt là giá dầu cũng gián tiếp tác động đến giá vàng. Khi giá dầu tăng mạnh, áp lực lạm phát sẽ gia tăng, nhiều nhà đầu tư tìm đến vàng để đối phó với mức giá tiêu dùng ngày một leo thang.
Ngược lại, giá dầu giảm mạnh cũng khiến nhà đầu tư lo ngại về một cuộc suy thoái kinh tế, thúc đẩy họ đua nhau tìm đến vàng. Do đó, giá vàng thường sẽ diễn biến cùng chiều với giá dầu trên thị trường hàng hoá.
Một số nhóm hàng hoá quan trọng khác như kim loại công nghiệp, nông sản cũng có mối liên hệ nhất định với giá vàng. Để tìm ra các cơ hội kinh doanh hiệu quả, các nhà đầu tư vàng cần theo dõi chặt chẽ biến động của nhiều thị trường hàng hoá khác và tìm sự đồng thuận từ đó.
Dòng vốn đổ vào ETF
Giá vàng liên tục thiết lập những đỉnh cao mới trong năm 2024, nguyên nhân phần lớn đến từ sự gia tăng mạnh mẽ của nhu cầu kim loại quý trên khắp thế giới. Theo báo cáo mới nhất về Xu hướng nhu cầu vàng quý 3/2024 từ Hội đồng vàng thế giới (WGC), tổng cầu vàng trong giai đoạn này đã tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, chạm mốc 1.313 tấn – mức cao nhất mọi thời đại. Đáng chú ý, giá trị tổng nhu cầu vàng cũng lập kỷ lục khi tăng tới 35% so với quý 3/2023, vượt ngưỡng 100 tỷ USD lần đầu tiên trong lịch sử.
Nguyên nhân thúc đẩy tổng cầu vàng tăng cao là sự bùng nổ của dòng vốn đổ vào các quỹ ETF vàng . Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, lạm phát tăng, nhiều nhà đầu tư tìm đến ETF vàng như một kênh trú ẩn an toàn cho tài sản. Các quỹ này cũng được hưởng lợi rất lớn từ xu hướng giá vàng tăng và liên tục thu hút thêm vốn mới.
Báo cáo của WGC cho thấy lượng vốn chảy vào các quỹ ETF vàng tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, đạt 421 tấn trong quý 3 vừa qua. Nhu cầu vàng thể hiện qua các quỹ này đang trở thành động lực quan trọng định hình diễn biến giá vàng và cũng tạo nên sự cạnh tranh lớn cho nhu cầu truyền thống như vàng trang sức, vàng công nghiệp…
Tâm lý FOMO
Một yếu tố tác động khác không thể không nhắc đến là sức mạnh của tâm lý đám đông trên thị trường. Cảm xúc FOMO khiến hàng loạt nhà đầu tư nhỏ lẻ đua nhau lao vào mua vàng khi giá đang tăng mạnh.
Thị trường càng sôi động thì tâm lý FOMO càng được đẩy lên cao trào, thu hút thêm nhiều người tham gia. Do đó, dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao và mua vàng với mọi giá, góp phần đưa nhu cầu vàng toàn cầu lên các mức kỷ lục.
Lưu ý, sự bùng nổ của các quỹ ETF vàng và làn sóng FOMO từ nhà đầu tư nhỏ lẻ là hai yếu tố tiềm ẩn nhiều rủi ro, dễ gây biến động mạnh cho thị trường. Khi đà tăng giá bị chững lại, dòng tiền có thể rút ra nhanh chóng và gây áp lực giảm sâu lên giá vàng. Vì vậy, các nhà đầu tư cá nhân cần hết sức thận trọng khi tham gia thị trường lúc này và đừng để cảm xúc chi phối các quyết định.
Nguồn cung vàng
Nguồn cung vàng trên thị trường thế giới bị hạn chế bởi sản lượng khai thác. Việc tìm kiếm và khai thác các mỏ vàng mới ngày càng khó khăn và tốn kém hơn. Các mỏ vàng hiện có cũng đang cạn kiệt dần, gây áp lực lên nguồn cung.
Chi phí khai thác vàng liên tục tăng do giá nhiên liệu, vật tư và nhân công đều tăng. Từ đó khiến các doanh nghiệp phải đối mặt với thách thức về lợi nhuận và nguồn vốn đầu tư, dẫn đến nguồn cung hạn hẹp hơn.
Bên cạnh đó, các quy định môi trường và pháp lý ngày càng nghiêm ngặt cũng hạn chế đáng kể hoạt động khai thác vàng, góp phần làm giảm sản lượng.
Trong khi nguồn cung hạn chế, nhu cầu về vàng lại gia tăng cả trong lĩnh vực công nghiệp, trang sức cũng như đầu tư tài chính. Sự mất cân đối cung cầu này tạo áp lực gia tăng lớn lên giá vàng.
Hoạt động của các ngân hàng trung ương
Các ngân hàng trung ương đóng vai trò quan trọng trên thị trường vàng thế giới. Họ nắm giữ dự trữ vàng lớn như một phần trong dự trữ ngoại hối.
Khi kinh tế và địa chính trị bất ổn, các ngân hàng trung ương thường tăng mua vàng để đa dạng hóa danh mục dự trữ, giảm phụ thuộc vào các đồng ngoại tệ như USD, EUR. Ngoài ra, việc tích lũy vàng cũng giúp các nước nâng cao sức mạnh tài chính, ổn định niềm tin vào đồng nội tệ.
Cách đối phó với các yếu tố tác động giá vàng
Là một nhà đầu tư vàng, để thành công và tối ưu hóa lợi nhuận, bạn cần xây dựng một chiến lược đầu tư toàn diện, linh hoạt dựa trên sự am hiểu sâu sắc về các yếu tố tác động giá vàng. Cụ thể:
Theo dõi sát sao diễn biến kinh tế vĩ mô
- Dành thời gian theo dõi các chỉ số kinh tế quan trọng như GDP, lạm phát, thất nghiệp của các nền kinh tế lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc.
- Đọc các báo cáo, phân tích của các tổ chức uy tín như IMF, World Bank để nắm bắt xu hướng kinh tế trong trung và dài hạn.
- Khi kinh tế xuống dốc, hãy cân nhắc tăng tỷ trọng vàng trong danh mục. Ngược lại, khi kinh tế phục hồi, bạn có thể giảm bớt vàng và tập trung vào các tài sản rủi ro như cổ phiếu.
Theo sát động thái của các ngân hàng trung ương
- Chú ý đến các cuộc họp định kỳ và thông tin từ Fed, ECB, BOJ và PBOC – những ngân hàng trung ương có ảnh hưởng lớn nhất.
- Khi Fed tăng lãi suất hoặc thắt chặt chính sách tiền tệ, hãy chuẩn bị cho kịch bản giá vàng giảm. Ngược lại, khi Fed hạ lãi suất hoặc tung các gói nới lỏng định lượng QE, đó có thể là tín hiệu mua vàng.
Sử dụng đồng USD như một chỉ báo quan trọng
- Mỗi sáng, hãy kiểm tra biến động tỷ giá của đồng USD so với các đồng tiền chính.
- Nếu USD liên tục suy yếu, đặc biệt so với EUR, JPY, CNY, đó là dấu hiệu tích cực với vàng. Ngược lại, đà tăng mạnh của USD sẽ gây sức ép lên giá vàng.
Đón đầu và phản ứng trước các sự kiện địa chính trị
- Thường xuyên theo dõi các điểm nóng địa chính trị như xung đột tại Trung Đông, căng thẳng Mỹ-Trung, Mỹ-Nga, các cuộc bầu cử, biến động chính trị.
- Đánh giá mức độ nghiêm trọng, phạm vi ảnh hưởng của các sự kiện này và tác động tiềm tàng đến giá vàng.
- Khi rủi ro địa chính trị gia tăng, nhà đầu tư nên cân nhắc gia tăng vị thế vàng để phòng ngừa biến động và bảo toàn tài sản.
Dự báo cung cầu vàng cơ bản
- Nghiên cứu các báo cáo về nguồn cung, sản lượng khai thác và nhu cầu tiêu thụ vàng. Nếu cung < cầu, giá vàng sẽ được hỗ trợ, còn nếu cung vượt cầu quá lớn, giá sẽ khó bứt phá.
- Chú ý nhu cầu vàng tại các thị trường tiêu thụ chính như Ấn Độ, Trung Quốc. Cũng như sản lượng khai thác, hoạt động của các công ty khai thác vàng chính để đánh giá triển vọng nguồn cung.
Kết hợp linh hoạt các công cụ đầu tư vàng
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư vàng với nhiều công cụ như vàng miếng, ETF, cổ phiếu các công ty khai thác, hợp đồng tương lai.
- Tùy thuộc vào điều kiện thị trường, mục tiêu lợi nhuận và khẩu vị rủi ro mà phân bổ hợp lý nguồn vốn giữa các công cụ đầu tư vàng.
- Áp dụng các chiến thuật đầu tư như bình quân giá, đầu tư lướt sóng, mua và nắm giữ sao cho phù hợp với từng giai đoạn thị trường.
Phân tích kỹ thuật và tâm lý
- Sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật như đường xu hướng, vùng hỗ trợ/kháng cự, chỉ báo MACD, RSI để xác định xu hướng giá vàng.
- Đồng thời, đánh giá tâm lý thị trường dựa trên khối lượng giao dịch, báo cáo COT, các thông tin trên phương tiện truyền thông.
- Kết hợp phân tích kỹ thuật và tâm lý giúp bạn xác định điểm vào/ra thị trường hợp lý.
Thường xuyên rà soát và cân bằng danh mục vàng
- Xác định tỷ trọng phù hợp cho vàng trong danh mục dựa trên khẩu vị rủi ro và mục tiêu đầu tư.
- Định kỳ đánh giá và điều chỉnh tỷ trọng vàng để đảm bảo danh mục luôn cân đối, phù hợp với diễn biến thị trường.
- Tránh để vàng chiếm tỷ trọng quá lớn gây rủi ro đặc thù, hoặc quá nhỏ không phát huy được vai trò bảo toàn tài sản.
Tóm lại, các yếu tố tác động giá vàng rất đa dạng và luôn biến động. Do đó, để đầu tư hiệu quả trong bối cảnh hiện nay, bạn cần có một tầm nhìn tổng thể, cập nhật thường xuyên kiến thức và diễn biến thị trường.